SMART ile Doğru Hedef Belirleme
Bugün hangi dilde konuşursanız konuşun, hangi ülkeye giderseniz gidin, başarıya ulaşmak için atmanız gereken ilk adım her zaman aynı: HEDEF BELİRLEMEK! Çünkü ancak doğru stratejiyle doğru hedef belirleyerek başarıya ulaşmak ve daha da önemlisi ulaşılan başarıyı sürdürülebilir kılmak mümkündür. Bu yüzden hedef belirlemenin önemini tartışmasız kabul etmek ve yola öyle koyulmak gerekiyor. Peki doğru hedef belirlemek ne demek ve doğru hedef belirleme stratejileri nelerdir?
Doğru hedef belirlemek, en basit anlamıyla, başarıya giden yol olarak ifade edilebilir. Yani, işinizde, kariyerinizde, akademik hayatınızda ya da özel hayatınızda başarılı olmanın sırrı neyi neden istediğinizi bilmeniz ve istediğiniz o şeye ulaşmak için yapılması ve yapılmaması gerekenleri doğru saptamanız anlamına gelir.
Bu bağlamda hedef belirleme stratejinizi iki ana bölümde sınıflandırmak mümkündür.
Hedef Çeşidi Belirleme
1. Hedefinizin Türünü Belirleyin.
Gerek sektörel gerek bireysel bazda milyonlarca hedef belirlemek mümkün. Ancak belirlediğiniz hedefler iki basit türde özetlenebilir: Süreç odaklı hedefler ve sonuç odaklı hedefler:
Süreç odaklı hedefler, kendinize belirlediğiniz temel bir hedefe ulaşırken kullandığınız süreç hedefleridir. Bu hedefler, uygulamaya yöneliktir ve yapmanız gereken işleri zamana, mekana ve benzeri çeşitli değişkenlere göre gerçekleştirmeniz için odaklanmanızı sağlar. Bu hedefler, çeviri projelerinin teslimi, ödevlerin yapılması, bir etkinliğin organize edilmesi vs. gibi sayısız süreci kapsayabilir.
Sonuç odaklı hedefler ise, performans kaygısının yoğun olduğu günümüzde en çok dikkat çeken ve sayıları giderek artan hedeflerdir. Çünkü sonuç odaklı hedeflerde, sürecin ötesinde süreç sonunda ortaya çıkan ürün yani sonucun kendisidir önemli olan. Süreç sadece sonuca götüren bir araçtır. Ancak burada vurgulamak gereken bir nokta var. Sonuç odaklı bir hedefe ulaşmak için süreç odaklı hedeflerin belirlenerek, sürecin başarıyla tamamlanması gerekir. Dolayısıyla iki hedef türünü birbirinden ayrı düşünmek yerine, birbiriyle bağlantılı, destek elemanlar olduklarını hatırlayalım. Dolayısıyla sınavdan iyi not almak bir hedef olabilir. Bunun için süreç hedefleri belirleyerek, günlük ve haftalık çalışma hedefleri belirlemek nihai hedefinize ulaşmanız için sizi destekleyecektir. Benzer şekilde genel müdür olmak isteyen bir yönetici, öncesindeki süreç için kendisine süreç hedefleri de belirleyerek, nihai hedefe süreç hedefleri + strateji ile ilerleyebilir.
2. Bu hedefin neden önemli olduğunu saptayın.
Evet hedef türünü belirlemek önemli. Ancak bu hedefi sizin için önemli yapan nedir. Hedefe ulaşmanız durumunda kazanımlarınız neler olacak, bu süreç boyuna motivasyonunuzu destekleyecek düşünce modeliniz ne olacak? Böylece süreç boyunca motivasyonunuzu kaybetmeden hedefinize emin adımlarla ilerleyeceksiniz.
3. Kendinizi ödüllendirin.
Kulağa çocukça gelebilir ancak ödül sisteminin her yaşta etkili olduğuna dair sayısız çalışma bulunuyor. Dolayısıyla, hedef adımlarınızı belirlerken, kritik noktalara ödüller koymayı unutmayın. Böylece gerek kendinize nefes alacak fırsat yaratmış olursunuz, gerekse de artımlı ödüllerle, her seferinde motivasyonunuzu devam ettirecek mini hedeflerle yola devam edersiniz.
SMART- Hedef Belirleme
Doğru hedefe ulaşmak için SMART kullanın!
1.Kendiniz için size özel ve somut hedefler belirleyin.
Unutmayın her birimizin hayattaki amacı ve motivasyonu farklı. Bu nedenle belirlediğiniz hedefin size özel olması ve somut olarak resminin çizilmesi son derece önemli. Mesela kariyerinizde yükselmek ya da terfi almak yerine, satış müdürü olmak istiyorum, diyebilirsiniz.
2. Ölçülebilir bir hedef belirleyin.
Hedefinize giden yolda gelişiminizin ölçülebilir olması önemlidir. Dolayısıyla hedeflerinizin niceliksel ya da niteliksel işaretçilerle olarak ölçülebilir olduğundan emin olun. Mesela bir bankacı için performans hedefine ulaşmak için ayda 15 bireysel müşteri bağlamak ölçülebilir bir hedeftir.
3. Ulaşılabilir hedefler belirleyin.
Arzu ettikleri başarıya ulaşamayanların yaptığı en büyük hata kendilerine ulaşılabilir hedefler belirlememeleridir. Dolayısıyla siz belirlediğiniz hedefin ulaşılabilir olduğundan emin olun. Dolayısıyla bu noktada açık ve net bir eylem planı belirlemek etkili olabiir. Böylece uzun ve kısa vadeli hedeflerle, süreç hedefleri belirleyebilir; net çizgilerle belirlediğiniz eylem adımlarını atarken neye ihtiyacınız olacağını önceden saptayabilirsiniz.
4. Gerçekçi hedefler belirleyin.
Her şey önce hayal etmekle başlar ve çoğu zaman hayal edebildiğiniz sürece başarabilirsiniz. Ancak unutmayın, hayal ederken bile zihninizde o hedefe ulaşmanız ve ulaşırken belirli yollardan geçmeyi başarmanız gerekir. Dolayısıyla hayallerinizin ne kadar gerçekçi olduğunu sorgulayın. kaynaklarınıza ve içinde bulunduğunuz koşullara uygun hedef belirlemek, başarıya giden yolda önemlidir.
5. Zaman sınırlı hedefler belirleyin.
Zaman sınırlı hedefler koymak, hedefinize odaklı kalmanıza yardımcı olacaktır. Bu nedenle hedefe ulaşacak süreci tanımlarken, zaman süreci tanımlamayı unutmayın.
Hedefe Odaklanma
1. Hedeflerinize ulaşmak için hayatınızda nelerin değişmesi gerektiğini belirleyin. Bunun için bir zaman planı yaparak, kendinize süreç hedefi belirleyebilirsiniz.
2. Belirlediğiniz her hedefi kendi içinde küçük hedeflere bölebileceğinizi unutmayın. Birçoğumuz için hedefin büyüklüğü ya da uzunluğu hedefe ulaşmak için işe koyulmaya engel teşkil ediyor. Ancak hedefinizi bölerek dilediğiniz başarıya ulaşmak mümkün.
3. Hedefinize ulaşmak için ilerlerken karşılaşabileceğiniz olası ve öngörülemeyen engelleri düşünün. Gerekirse önlem alın.
4. Bu süreçte birçok insan için ailesi ya da arkadaşlarından destek almak hedefe ulaşma konusunda teşvik edici olabiliyor. Bu biraz da sizin hayattaki duruşunuza kalmış.
5. Hedeflerinize ulaşmak için her zaman bir zaman çizelgeniz olsun. Aksi takdirde hedeflerinizi sürekli erteleme eğiliminde olacaksınız.
6. Her bir hedefe ulaştığınızda kendinizi kutlayın. Küçük başarıların kutlanması özgüveninizi artırarak, sonraki hedefler için motivasyon sağlayacaktır.
7. Elbette kutlamalar bittikten sonra kendinize bir durum analizi ve rapor hazırlamayı unutmayın. Bu hedefe ulaşırken attığınız adımları ve varsa çok daha etkili olabilecek diğer adımları çözümlemek, sonraki hedefleriniz için faydalı olacaktır.